De Heilige Geest werkt als zalfolie

Geliefde gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Vanmiddag wil ik het hebben over zalving. Dat doe je met zalfolie.
Dat klinkt wel logisch, maar weet jij zo wat dat precies is? Zalving?
Wie dat doet, en wat het betekent?
Vanuit voorbeelden hoe zalfolie in de bijbel werd gebruikt wil ik laten zien,
wat het voor Jezus betekende, en wat het voor ons betekent.

Ik wil beginnen met een aantal stukken bijbellezen
om te kijken hoe daar zalf wordt gebruikt.
En het eerste stuk hebben we eigenlijk al gelezen. Net, uit Psalm 23.
Daar staat: U nodigt mij aan tafel voor het oog van de vijand,
u zalft mijn hoofd met olie, mijn beker vloeit over.
De psalmdichter zingt over Gods goede zorg.
Alsof hij zijn tong naar zijn tegenstanders uitsteekt:
“Moet eens kijken hoe God mij verwent!
Hij zorgt dat ik lekker aan tafel kan eten; het beste van het beste,
met volle bekers en geen tekort. God verzorgt zelfs mijn hoofd…”
Ik denk dat je je dat wel kunt voorstellen, in het hete middenoosten,
je loopt de hele dag buiten, bezweet, vies, stoffig,
dan kun je wel wat bodylotion gebruiken
zodat je huid niet uitdroogt in de hete zon.
Of dan zou je een douche willen nemen om je even op te frissen.
Het is dan ook een teken van gastvrijheid als je gastheer je hoofd zalft.
Hygiënisch en verzorgend. En het is nog prettig ook:
Als Ruth Boaz moet benaderen, zorgt ze met olie dat ze lekker ruikt,
En Jezus wordt door een vrouw gezalfd, met fijne geurige olie.

Olie werd niet allen gebruikt om je op te frissen, of voor de lekker.
Het werd ook gebruikt als basisingrediënt voor zalf en medicijnen.
In het bekende verhaal van de barmhartige samaritaan staat,
dat hij olie en wijn over de wonden van de beroofde man goot,
en ze daarna verbond.
En in Openbaring staat een brief naar de gemeente van Laodicea
die bekend stond om haar ogenzalf.
Zoals we dat nog steeds wel kennen: verzorgende olieën.
in de winter tegen een droge huid, en je kunt het nu nog niet voorstellen,
maar straks weer zonnecreme om te voorkomen dat je verbrand,
en als je toch te lang aan het strand hebt gelegen
after–sun om de pijn te verzachten.

Zalfolie is om te beginnen functioneel.
Om er fris, aantrekkelijk en dus ook om er gezond van te worden.
Maar de Bijbel spreekt ook vaak over een ander gebruik van olie.
Iets of iemand wordt gezalfd, om aan te geven dat het geheiligd is.
We hebben gelezen uit Exodus 40. Alle onderdelen van de ontmoetingstent,
alles erin werd geheiligd door het te zalven:
de tentdoeken, de altaren en het offergerij.
Maar niet alleen dingen, maar ook de priesters moesten worden gezalfd,
zodat ze heilig zouden zijn; anders dan normaal.
Een gezalfde tabernakel is niet zomaar een tent, waar je in kunt camperen.
Het gezalfde altaar is niet zomaar een altaar, waar iedereen mag BBQ–en.
Omdat het gezalfd is, is het heilig. Apart, niet voor normaal gebruik.

Dit geldt ook voor mensen die gezalfd zijn: priesters, profeten, koningen.
Mensen met een heilige taak, niet voor normaal gebruik.
Doordrenkt van God.
De zalving wil dan niet alleen zeggen dat God je een aparte taak geeft,
maar ook dat hij je erbij gaat helpen en zijn zegen wil geven.
Als David tot koning word gezalfd door Samuel staat er:
Van toen af aan was David doordrongen van de Geest van de HEER (1Sam 16:13).
Zalven doe je met olie, maar dat is een teken van de Geest.
Die olie is een van de beelden voor de Heilige Geest.
Dus over hem zal het veel gaan deze preek.
Als thema heb ik er daarom boven gezet: thema

De Heilige Geest werkt als Zalfolie

1. zalf op de wonden
2. olie op het vuur
3. parfum op je pols

Zalf op de wonden
We kennen Jezus als onze Verlosser, dat is wat Jezus betekent.
Nu staan we stil bij de naam Christus, dat betekent Gezalfde.
En dan kun je twee dingen vragen: Door wie? En waarmee?
Het antwoord is eigenlijk wel bijzonder.
Want de naam van Christus wijst eerst naar anderen.
Hij is namelijk door God de Vader gezalfd met de Heilige Geest.
Dus als je ’Christus’ zegt, hebben we het over Jezus – die door
de Vader is gestuurd, en met de Heilige Geest is gezalfd, geChristust.

Hoe ging dat dan?
Al voor de geboorte van Jezus was de Heilige Geest bezig;
de Engel zei tegen Maria:
De heilige Geest zal over je komen en de kracht van de Allerhoogste
zal je als een schaduw bedekken. Daarom zal het kind dat geboren wordt,
heilig worden genoemd en Zoon van God. (Luc 1:35)
De Heilige Geest was aanwezig
vanaf het allereerste begin van het baby’tje Jezus.
Het kind zal heilig worden genoemd, niet zomaar een jongetje.
Die zalving blijkt nog duidelijker bij de doop van Jezus.
Johannes is dan bij de Jordaan mensen aan het dopen
met een oproep tot bekering. Er staat:
Heel het volk liet zich dopen, en toen ook Jezus was gedoopt
en hij aan het bidden was, werd de hemel geopend en daalde de heilige Geest
in de gedaante van een duif op hem neer, en er klonk een stem uit de hemel:
‘Jij bent mijn geliefde Zoon, in jou vind ik vreugde.’ (Luc 3:21,22)

God zegt tegen Jezus, “mijn zoon” precies zoals Gabriël had aangekondigd.
Jezus is inderdaad een ander mens dan jij en ik.
En als Jezus dan gezalfd wordt met de Heilige Geest, dan is dat ook te zien:
In Lucas 4 lees je hoe Jezus vervuld is van de Geest,
en door hem naar de woestijn wordt geleidt.
Daar wordt hij door satan beproefd.
Na die 40 dagen komt hij terug, gesterkt door de Geest,
en dan begint Jezus met zijn werk, als gezalfde.
We hebben zijn eerste preek gelezen. Hij zei: (Luc 4:18 en 19)
De Geest van de Heer rust op mij, want hij heeft mij gezalfd.
Om aan armen het goede nieuws te brengen heeft hij mij gezonden,
om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken
en aan blinden het herstel van hun zicht, om onderdrukten hun vrijheid te geven,
om een genadejaar van de Heer uit te roepen. Amen

Hier geeft Christus zijn taakomschrijving, hij citeert
uit de benoemingsbrief die zijn Vader door Jesaja had laten opstellen.
In de heftige preekbespreking zegt Jezus dat ze wel zullen denken:
Geneesheer, genees uzelf. De kerkmensen verwachtten een show
zoals Jezus ook in Kapernaum had gedaan.
Maar daar is Jezus niet voor gezalfd, dat is zijn missie niet.
Ja, hij is gekomen om te genezen,
maar dan ook van onze ziekelijke neiging om telkens weer te zondigen.
Hij wil ons bevrijden uit de gevangenis van de duivel,
die hij pas nog in de woestijn had weerstaan;
Hij wil zalf op onze ogen smeren,
zodat we weer zien wat God voor ons doet en met ons voor heeft;
het genadejaar wil hij afkondigen, geen kunstjes doen…

Wat wil jij dat Jezus met je doet? Wat is dat genadejaar voor jou?
Wil je dat hij je redt, je wast van die vuile zonden?
Ja tuurlijk, ik wel tenminste.
Maar ik merk vaak bij mezelf dat ik God maar blijf vragen om vergeving,
omdat ik niet helemaal zeker ben, dat een bepaalde zonde echt weg is.
Het is alsof ik God niet vertrouw.
Maar dan vergeet ik dat Jezus door God met de Heilige Geest is gezalfd.
Daardoor is Jezus goed in zijn werk.
En geloof dan ook, dat als hij zalf op de wonden smeert,
dat we echt genezen, dat we beter worden. Een nieuw leven.
Hij komt voor een genadejaar, waarin de blinden niet blind blijven,
de gevangenen niet gevangen blijven,
en de zondaars niet in zonden blijven liggen.
Als koning regeert hij met zijn Woord en Geest,
en beschermt en bewaart ons bij de verworven verlossing. (HC12)

Ga niet aan God vragen wat je al hebt.
Daarmee misken je wat Jezus je aanbiedt, zoals de mensen in Nazaret,
Zij wilden iets anders dan het genadejaar dat Jezus van de kansel uitriep.
Als Jezus zijn taakomschrijving voorleest, denkt hij aan mij.
En hij is door God geheiligd, apart gezet,
voor mij, gezalfd met Heilige Geest,
voor mij, zodat Hij zijn werk goed kan doen.

Nu hij naar de hemel is gegaan zijn we niet als wezen achter gelaten.
Misschien mis je Jezus wel en had je liever gehad
dat Hij nu hier op de preekstoel stond.
Dan kon je hem na de preek aanschieten en vragen wat je op je hart hebt.
Hij heeft zijn Geest gestuurd, en dat is nu de Persoon van God op aarde.
Hij staat niet voor niets bekend als Trooster!
Want bij hem kun je terecht voor de pijn van niet haalbare idealen,
van hardnekkige zonde, alle twijfel.
Hij Troost je en smeert zalf op de wonden.

Olie op het vuur 2
Zo komen we bij punt 2. Jezus is niet zomaar iemand die ons kwam redden;
hij is geheiligd, apart gezet voor dat werk. En Hij barst van de Geest!
Alles wat hij doet, doet hij onder de leiding van de Geest.
Johannes zegt over Jezus:
Hij die door God gezonden is, spreekt de woorden van God,
en God schenkt de Geest in overvloed. (Joh 3:34)
Jezus spreekt de woorden van God, vol van de Geest.
Maar dan zegt hij later: (Joh 14:12)
Waarachtig, ik verzeker jullie: wie op mij vertrouwt zal hetzelfde doen als ik,
en zelfs meer dan dat … zwart

Wie zijn leven overgeeft aan de leiding van de Heilige Geest
gaat gekke dingen doen. Jezus gaat naar de woestijn.
Petrus gaat preken. Paulus wordt langzaamaan naar Europa gestuurd.
Aangevuurd door de Geest doen tot op de dag vandaag
alle Christenen de goede dingen.
Alle goede werken die wij doen worden aangevuurd door Hem.
Onze liefde voor hem, die hij ook al in ons heeft aangewakkerd,
laat hij oplaaien door olie op dat vuur te gooien.

Iemand wordt gezalfd, om iets te gaan doen.
Maar als God tegen je zegt “ik geef je deze taak”
dan vraag hij niet iets onmogelijks.
Hij zalft, dus hij geeft ook zijn Geest. De Heilige Geest is echt God.
Dus als Hij jou zijn Geest geeft gaat God de Heilige Geest
je hoogstpersoonlijk helpen.
Als we het alleen zouden moeten doen loopt het stroef,
met hem loopt het gesmeerd.

Dat het met hulp van de Heilige Geest vloeiend verloopt
wil niet zeggen dat alles wat jij wilt doen lukt.
Hij helpt je met de dingen die Hij wil. Gods plan moet gebeuren.
Hij heeft jou daarvoor in dienst genomen. Je bent nu geen eigen baas meer.
Maar eigenlijk wisten we dat ook wel.
De doop geeft namelijk aan dat ik dood bent.
En door die doop zijn we één geworden met Jezus de Gezalfde.
Alles wat van hem is, is nu van jou.
Als hij de Geest heeft, wil Hij die delen met je,
net als de verlossing die hij heeft verdient;
hij heeft het toch niet nodig.

De Geest is dus, via Christus aan ons gegeven.
De Catechismus zegt precies hetzelfde, maar dan met wat lastiger woorden:
Omdat ik door het geloof een lid van Christus ben en zo deel heb aan de zalving…
En wij geven weer aan elkaar door van al het goeds
waartoe de Geest ons aanvuurt.
Het is als een stroeve en verroeste fietsketting.
Als je op een schakeltje olie doet,
gaat langzamerhand de hele ketting soepeler lopen.
Die kruipolie vind zijn weg wel. Zo gaat het in de gemeente.
De Geest werkt iets in jou met het oog op de ander.
Jij krijgt olie, zodat de ander gesmeerd loopt.

Ik geloof dat God aan alle christenen zijn Geest heeft gegeven.
Daardoor zijn wij tot geloof gekomen.
Dit is het eerste wonder dat God voor ons heeft gedaan.
Hij die alles kan, dezelfde gisteren, vandaag en morgen;
Christus die is gezalfd met de Geest, Hij laat ons delen in Hem.
In Johannes 14, het bekende hoofdstuk over de Trooster,
praat Jezus met zijn discipelen.
Hij zegt dat hij weggaat, maar hen niet alleen zal achterlaten.
Zijn werk zal voortgezet worden:
Waarachtig, ik verzeker jullie: wie op mij vertrouwt zal hetzelfde doen als ik,
en zelfs meer dan dat … (Joh 14:12).
Telkens als God iets in deze wereld gaat doen,
wordt dat in werking gezet door de Heilige Geest.
We hebben dat gezien bij Jezus’ geboorte, bij al Jezus’ werk,
waarin hij zich door de Geest liet leiden, en dat geldt ook voor jou en mij.
Al onze goede werken worden door Hem aangewakkerd.
Gooi olie op het vuur, en hou elkaar aan die hoge standaard:
We moeten elkaar vaker opstoken met zijn woorden:
Wie op mij vertrouwt zal hetzelfde doen als ik, ja zelfs meer,
dit zegt de gezalfde Christus, tegen zijn leerlingen.
Olie op het vuur.

Parfum op je pols3
Olie was ook een luxe product, een soort parfum.
Nu is de Heilige Geest geen extratje, een luxe–artikel,
iets voor mensen die Christen–plus willen heten.
Hij is nodig, als zalf op de wonden, voor wie ziek is, dat was het eerste.
Noodzakelijk als brandstof. Olie op het vuur, het tweede.
En tot slot kijken we naar zalving als dat het lijkt op een lekker geurtje.
Maar dat heeft wel iets vluchtigs.
Iedereen in de kerk heeft de Heilige Geest,
maar hij kan meer en minder aanwezig zijn.

Het is net als met deodorant. In het begin ruikt je er lekker van.
Maar aan het eind van de dag ben je toch bezweet.
Zo is het ook met de Zalving van de Heilige Geest.
Je hebt telkens weer nieuwe nodig. Bijtanken.
Bijvoorbeeld nieuwe troost, of nieuwe kracht.
En bij sommigen zie je het meer, dan bij anderen:
De moed om tegen de zonde en de duivel te knokken,
de weg te gaan van de goede daden die God heeft voorbereid. (Ef 2:10)
Het is goed om de dingen van God te doen.
Door te doen wat Hij wil maak je Hem gelukkig. Je leven is dan voor Hem.
Paulus vergelijkt dat ergens met een offer dat lekker ruikt. Rom12:1
Jij bent dan dat offer. Jij geeft jezelf aan hem over.
Maar het gaat Paulus er niet om dat je verbrandt op het altaar
(dat heeft Jezus al gedaan) maar dat de rook naar boven krinkelt
en God genietend de neus ophaalt.

Hij geniet zo intens van de goede dingen die wij doen voor elkaar.
Wat we voor elkaar doen hebben we voor Hem gedaan.
Alle liefde die we elkaar geven door er voor de ander te zijn als dat nodig is.
Uit mezelf wil ik me niet overgeven, iets voor een ander doen.
Maar doordat ik via Christus deel in de zalving met de Heilige Geest,
verander ik. En ga ik opeens dingen uit liefde voor God doen.
En dat is een aangename reuk voor Hem.
De rook die omhoog kringelt is vluchtig, en verwaait zo.
Daarom moet ons hele leven een offer blijven.
Continue verbonden aan de Heilige Geest, die ons lekker maakt voor God.

Slot zwart
We hebben nu gezien dat we één zijn met de gezalfde Christus.
Daardoor delen we in alles van Hem, dus ook in zijn zalving.
Dat zorgt ervoor dat we vrijspraak hebben van de zonde,
en voor alle verdriet staat God naast ons,
met de beste Trooster die je maar kunt bedenken.
Daarnaast maakt hij ons vol vuur. Doordat hij op aarde is uitgestort
verspreidde het Christendom zich als een lopend vuurtje.
En doordat we delen in de Zalving is ons leven aangenaam voor god.

Als je dat nu mist, en graag zou willen, of meer zou willen,
bedenk maar het volgende:
– Alles begint bij God. Dus ook jou verlangen voor Hem.
Als je dat verlangen hebt, dan is God al met je bezig.
En verbaas je daar maar niet over.
Door de doop ben je namelijk onlosmakelijk aan Jezus verbonden.
Alles wat van hem is is van jou.
– We weten niet altijd wat God met ons wil.
We weten wel, dat hij geeft wat hij wil, aan wie hij wil.
Dan kunnen wij niets anders dan: hand op houden.
Gelukkig mag je Vader altijd om alles vragen.
Vraag maar om de Geest, vraag maar op olie op het vuur!
– En dan goed opletten wat voor een mooie dingen er gaan gebeuren!
Ook hiervoor zijn we ook gemeente.
Misschien ben jij de hand, en is de ander het oog.
Nou, ogen kunnen zien wat het hand moet doen, of al doet.
Als je niet ziet wat Hij doet, moet je een oog opzoeken.
Want die ziet dat wel. Ga praten met mensen.
Denk aan de schakels van die fietsketting.
Vertel wie Jezus voor je is,
hoor wat Jezus in het leven van je broers en zussen heeft gedaan.
Geniet maar van God die aan het werk is.
En laat God van jou genieten door voor hem te werken.

Je bent ondergespoten met zijn Deo.

Amen