De menigte, de 72, de 12, de 3, de ene

Bij deze preek hoort een Mentimeter presentatie

Geliefde gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Elke zondag komen we bij Jezus.
Als zijn leerlingen hebben we weer een samenscholing,
als een school vissen, als een kudde,
als bijen die op de honing afkomen,
tenminste … als het goed is.

We horen zijn stem, luisteren naar zijn woord.
Samen in de leerschool bij de meester.
De stem van de herder is vertrouwd, zijn stok en staf, we kennen het;
en bij hem is gras ook voor de buren groen.

En vanmorgen lezen we een tekst,
waarin we Jezus zien optreden, in een heleboel groepen.
Dat heeft vanmorgen de focus, die verschillende soorten groepen.
Die zullen we in de tekst opzoeken.
Want wat voor een klassenindeling heeft hij eigenlijk?
Voor wie was hij beschikbaar?

Vorige week zijn we begonnen met het jaarthema rond onderling pastoraat.
De beschrijving die Richard toen gaf was: titel
Samen bij de Pastor/Herder komen.
Als we samen bij de pastor, bij de herder willen komen,
laten we dan vanmorgen ook kijken, hoe Hij eigenlijk herder was.

Jezus zegt van zichzelf: ik ben de goede herder Joh 10:11
En als herder geeft hij die opdracht door aan zijn leerlingen
Tegen Petrus bijvoorbeeld: hoedt mijn schapen. Joh 21:15–17
Als deze Petrus later een brief schrijft, geeft hij de opdracht,
die hij van Jezus gekregen had weer door 1Pe 5:2
“Hoed Gods kudde waarvoor u de verantwoordelijkheid hebt…”
Het is een vraag, die werkelijk zo oud is als de hele wereldgeschiedenis:
Ben ik mijns broeders hoeder? Kaïn vroeg het aan God: Gen 4:9
“Moet ik soms waken over mijn broer?”
En het antwoord is eigenlijk: ja.
We dragen elkaars lasten; als 1 lid lijdt, lijdt het hele lichaam.
Als wij van Jezus de opdracht krijgen
om een beetje de herder van een ander te zijn,
kunnen we van Jezus leren, hoe hij herder was.

We lazen eerst uit Johannes: Joh 10:11
“Ik ben de goede herder. Een goede herder geeft zijn leven voor de schapen.”
Het is een wat confronterende tekst.
Wil je dus als leerling, Jezus volgen,
zul je hem volgen in het geven van zijn leven.
Pastoraat, Herder zijn, is jezelf helemaal geven…
Oef, wil ik dat? Kan ik dat?
Misschien vinden we het daarom soms wel lastig,
om mensen voor de kerkenraad te vinden.
Voel je een zekere druk als je bezig bent;
ben je blij als jij niet gevraagd bent.

En dan zie je hoe Jezus zijn leven geeft,
letterlijk aan het kruis, hij geeft zijn eigen leven op,
voor ieder die in hem gelooft.
Maar daarvoor ook al, een dienstbaar leven,
waarin hij beschikbaar is voor alle mensen.
Alle zieken, alle mensen mogen bij hem komen.
Hij is bewogen, een oneindige voorraad aan energie,
massa’s mensen staat hij te woord, en heeft hart voor iedereen!
Waar haalt hij dat vandaan?

Ik zal eerlijk zeggen, als ik mezelf daaraan moet spiegelen,
ik ben als mens niet zo empathisch als Jezus.
Ik heb niet oneindig veel liefde, heb niet zijn geduld.
Heel persoonlijk, ik heb me afgevraagd of
ik eigenlijk wel deeltijd predikant kan zijn.
Kan ik zeggen: ik ben beschikbaar, ik geef m’n leven, voor 65%?
Lijk ik dan op Jezus; mag dat?

Misschien schrikt het jou ook wel af,
doe ik wel genoeg? Geef ik mijn leven?
Kan ik wel tippen aan de goede herder,
dat is toch onbegonnen werk…

Daarom even een stelling. Stelling
De stelling is: Het lukt mij, om net als Jezus, mijn leven te geven.
Als je het ermee eens bent, als het je lukt om Jezus hierin na te volgen,
doe je de duim omhoog.
Heb je het idee dat dat niet zo is, doe je duim omlaag.

(wacht even)

Het is prachtig als het je lukt om Jezus na te volgen.
Paulus zegt ergens dat ons leven een offer moet zijn voor God,
dat we ons leven geven, zo dat hij er plezier aan heeft.

Maar ik denk dat we zo ook een vertekent beeld kunnen krijgen,
van wat Jezus bedoelt.
Alsof het werk in de kerk pas goed is, als je eraan onderdoor gaat.
Alsof jezelf geven, alleen kan in de vorm van opofferen en kapot werken.
Want als in een lichaam een aantal cellen zitten,
die zich helemaal kapot werken, dan wordt het lichaam ziek.

Ja, op een bepaalde manier was Jezus voor iedereen beschikbaar.
Maar hij besteedde aan de ene persoon meer tijd dan aan de andere.
Hij trainde niet iedereen even intensief.
We kunnen Jezus navolgen in de manier hoe hij omgaat,
met al die mensen om hem heen.

Vanmorgen gaan we dus een aantal korte stukjes lezen.
Ik hoop zo een aantal lijnen uit de bijbel te trekken,
in welke verbanden we met elkaar leren kunnen,
in welke verbanden we elkaar kunnen helpen.

De grootste groep die we in Lucas zien, is de menigte. Luc 6:17–19
“Toen hij met hen de berg was afgedaald,
bleef hij staan op een plaats waar het vlak was.
Daar had een groot aantal van zijn leerlingen zich verzameld,
evenals een menigte mensen uit heel Judea en Jeruzalem
en uit de kuststreek van Tyrus en Sidon. Ze waren gekomen
om naar hem te luisteren en zich van hun ziekten te laten genezen;
ook degenen die gekweld werden door onreine geesten werden genezen,
en de hele menigte probeerde hem aan te raken,
want er ging een kracht van hem uit die allen genas.”

Dit is de wereld op zijn grootst. Er zijn mensen uit Judea en Jeruzalem,
er zitten mensen bij uit Tyrus en Sidon,
zouden dat niet–Joden zijn geweest, die al geïnteresseerd waren?
In deze menigte zitten mensen die het wel interessant vinden,
maar ook die toevallig in de beurt waren.
Er zijn zieke mensen op zoek naar genezing.
Vaak zijn er farizeeën die zich opwonden en boos maakten.
Het is zeg maar de hele openbare ruimte.
Ergens lijkt dit op de kerk.
Die zijn altijd openbaar. Iedereen mag komen.
Iedereen mag er wat van vinden.
Maar als je er komt, wil je er iets van Jezus horen.
“de hele menigte probeerde hem aan te raken.”
Iedereen wil iets ervaren, wil iets voelen.
Zoals jij misschien ook wel de grote happenings opzoekt,
om iets van Jezus te ervaren. Aangeraakt te worden.
Man, wat kan de grote groep bemoedigend zijn;
het samen luisteren, samen zingen, samen aanbidden.
Dan ervaar je: er gaat kracht uit van Jezus.
Je ervaart dan iets van de verbondenheid.

Ook in andere Bijbelteksten zie je hoe Jezus voor iedereen toegankelijk is.
Je kent het verhaal vast: Luc 18:15–16
“De mensen probeerden ook kleine kinderen bij hem te brengen
om ze door hem te laten aanraken.
Toen de leerlingen dat zagen, berispten ze hen.
Maar Jezus riep de kinderen bij zich en zei:
‘Laat ze bij me komen, houd ze niet tegen,
want het koninkrijk van God behoort toe aan wie is zoals zij.”
Weer zie je hoe dat aanraken belangrijk is.
Als je een plek krijgt in de groep, er mag zijn.
Dat er aandacht voor je is.
Je ziet ook hoe de 12 leerlingen denken dat de menigte voor Jezus teveel is.
Teveel mensen, dat je in het gedrang komt, in het nauw.
Ik zal je zo vragen welke groepsgrootte voor u, voor jou prettig is,
denk er maar vast over na.
Maar ik kan het ergens wel begrijpen, die leerlingen,
die Jezus tegen de menigte willen beschermen.
Maar Jezus vind het toch goed. Kom maar. Ik wil je zegenen.

Als we van groot naar klein gaan, weer even terug naar Lucas 6,
dan zie je eerst die hele menigte.
Als je in die menigte wat verder inzoomt,
zijn er de mensen die zich leerling noemen.
“Een groot aantal van zijn leerlingen hadden zich verzameld,
evenals een menigte mensen uit heel Judea en Jeruzalem en uit de kuststreek…”
Leerlingen als groep. Mensen die al een tijdje Jezus volgen.
Gaan waar hij gaat. Naar hem luisteren.
Dit zijn niet de 12 selectie mensen, maar een ruimere groep.
Samen luisteren naar zijn onderwijs,
ook dat is iets wat in een kerkdienst een plek krijgt.
De grotere groep, is ook een plek waar je je ook inzetten kan,
waar je gaven een plek krijgen, om jezelf aan andere te geven.
Lucas vertelt iets verder op, dat er een groep van 72 leerlingen is,
die hij erop stuurt. In groepjes van 2,
mogen de leerlingen hun onderwijs in de praktijk brengen.

Maar dan zie je hier in de tekst, hoe Jezus een selectie maakt.
Niet omdat de 12 die hij kiest, nu beter zijn dan andere leerlingen.
Het wordt niet zo benoemd. Ze worden gewoon gekozen. Zomaar.
Om hen intensiever te trainen, te onderwijzen. Daar heeft hij een plan mee.
Jezus zegt ergens: Mt. 13:11
“Jullie mogen de geheimen van het koninkrijk van de hemel kennen, hun is dat niet gegeven”
12 leerlingen in het bijzonder.
Als een klein klasje, van wat later wereldwijd gaat.
12 ook, omdat het een beeld is van de zonen van Israël.
Vader Jakob had 12 zonen.
De groep leerlingen is een afspiegeling van het hele volk.
Maar tegelijk, weten we ook gewoon praktisch,
dat dat een fijnere groepsgrootte is, voor onderwijs.
Samen kun je beter de diepte in.

Deze 12 heten apostelen: mensen die gestuurd zijn.
Ze zullen later elk naar een eigen plek gaan,
daar een kring nieuwe leerlingen vormen,
doorgeven wat Jezus ze geleerd heeft.
Zoals we in het begin zagen dat Petrus zijn opdracht
om herder te zijn ook doorgaf. In een groep trainen,
dan uit elkaar gaan, en dan wat je geleerd hebt doorgeven,
is de manier waarop het christelijk geloof ongekend snel kon groeien.

Van die 12, heeft Jezus een nog kleinere kring. Een groep van 3.
Uit andere Bijbelteksten weten we dat Jezus
Petrus, Johannes en Jakobus meenam, naar intiemere momenten.
Bij de verheerlijking op de berg, waren zij erbij. (Lc 9:28vv)
En ook in de hof van Getsemane (Mk 14:33),
nam Jezus deze 3 een stukje verder mee.
Twee momenten uit Jezus leven, een hoogtepunt en een diep dieptepunt.
In een kleinere kring vertrouwelingen
is het makkelijker om je emoties te delen.
Binnen die vertrouwdheid kan je vragen: blijf alsjeblieft bij me,
waak met me, bid voor me. Die kan je ook verwijten:
joh, kun je niet even bij me zijn.

En dan is er nog kleinere groep,
er is die ene leerling waar Jezus van houdt: Johannes.
Waarom Jezus van hem hield,
of er iets bijzonders was aan Johannes, weten we niet.
Maar misschien is dat gewoon hoe het soms gaat.
Als je lange tijd met mensen optrekt,
dat je iemand bijzonder gaat mogen,
dat je iemand op een diepere manier waardeert, liefhebt.

Voordat Jezus de groep van 12 kiest, trekt hij zich terug.
Hij is een groep, een echte eenheid, met Vader.
Alleen vanuit gebed kunnen we zoeken naar goede groepen.

Ik ben nu benieuwd, hoe je naar deze groepen kijkt.
Jezus was voor alle groepen een herder.
Maar in de ene groep kun je makkelijker uit de voeten dan de ander,
de ene vorm is geschikter voor iets, dan een ander.
Een deel van het onderwijs is voor de grote menigte.
Voortgezet onderwijs in een kleinere groep.
En dat ook meer praktisch maken. En waar hij voor bidt.
Nog intiemer is het om op te trekken met een paar vrienden.
Die je laat delen in hoogte– en dieptepunten.
Je vindt iemand waar je van houdt.

Jezus is er voor alle groepsgroottes; daarin zie je de wijsheid van God.
Want we hebben elk zo onze eigen voorkeuren.
Ik wil nu vragen, waar jij, waar u zich het best in thuis voelt.
En ook waar niet. Volgens mij mag daar plek voor zijn, in een kerk.
En het kan ook zijn dat je een groep mist,
niet een kring om je heen hebt.
Er komen nu 3 vragen op het scherm. (klik)

– Ik voel me het best thuis in deze groep.
– Deze groep vind ik niet prettig.
– Deze groep mis ik eigenlijk.

Ik vind het wel bijzonder om zo antwoorden op het scherm te zien.
Dit is dus wat sommigen van ons voelen.
Waar we goed in zijn, en wat we nodig hebben.

In elk van die groepen, is Jezus aanwezig.
Waar twee of drie samen zijn, is hij in hun midden.
’ In elk van die groepen, mag je net als Jezus,
op een herder lijken, die een ander meeneemt naar God toe.
Samen naar de pastor.

Dit jaar zullen we insteken bij onderling pastoraat.
Dus vooral de kleinere groep zal aandacht krijgen.
Ik proef dat daar behoefte aan is.
In het klein het leven delen,
elkaar meenemen, naar hoogte en dieptepunten.
Durf elkaar die kwetsbare vraag te stellen, zoals Jezus aan zijn 3 vroeg:
Wil je met me bidden, over me waken?

Een kleine groep is ook een plek om samen te leren.
Iets als een leerhuis, waar u meer over zal horen en lezen,
past ook daarin.

Alles bij elkaar, hoop ik dat dit ons helpt om op Jezus te lijken.
Hem te volgen, zoals hij de pastor was.
Dat dit je helpt om je leven te geven, zoals de goede herder doet.
En dat is best groot. Overweldigend.
En je kunt het je soms ook afvragen: doe ik wel genoeg?
Geef ik mijn leven? Kan ik wel tippen aan de goede herder,
dat is toch onbegonnen werk…
Maar voor de echte goede herder was het geen onbegonnen werk,
maar is het volbracht.

Jezus heeft het volmaakt gedaan,
Hij heeft gedaan wat ik niet kan.
Maar dat geeft je dan ook de ruimte,
om op de plek waar je zit, binnen de kring waar God je plaatst,
om daar te doen wat je wel kan.
Om hand en voet te zijn, en dat alles,
samen in de naam van Jezus. Amen