Een genadejaar voor vandaag

Geliefde gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Het is de kortste preek ooit.
Jezus leest de tekst uit Jesaja, en zegt dan:
“Vandaag hebben jullie deze schrifttekst in vervulling horen gaan”
Dat is het. Jezus herhaalt simpelweg wat Jesaja zegt.
En zegt dan: zo is het maar net. Amen.
… Ik zou willen dat we vanmorgen zo snel klaar waren.

Maar het is Michazondag.
Dus staan we stil bij die vele mensen, die niet vrij zijn.
Dat filmpje, met die woorden van spijt.
Hoe vond je dat om te zien?

Wat die mensen doen, is zich ervan bewust–zijn, of bewust–worden
hoe ons meestal best wel mooie leven
ten koste kan gaan van andere mensen.
Mijn koffie wordt geplukt door een ander,
en daar denk ik bijna nooit over na.
Mijn kleren worden gemaakt, en weet ik waar?
En of die mensen het een beetje goed hebben?
Hoeveel kindslaven hebben de grondstoffen opgegraven,
voor mijn dierbare telefoon of tablet?
Hoe is de kwaliteit van leven, van de jongens,
die de goedkope opgefokte witvis vangen in Afrikaanse meren.
Wat dit gebed doet, is je bewustmaken.
Dat het vandaag nog steeds gebeurt: uitbuiting, slavernij.
Als ik iets lekker goedkoop koop, is er vaak bezuinigd op mensenrechten.
Dit gebeurt vandaag nog. En het stelt je de vraag:
Is mijn consumtiegedrag, wat anderen geboeid houdt in slavernij?
En spijt het mij?

Als je een beetje met een knoop in je buik naar dat gebed hebt geluisterd,
dan is de verleiding groot om meteen wat te willen doen.
Met m’n schuldgevoel wil ik aan de slag:
Op de barricade. Demonstreren! Ofzo…
Of meteen de klerenkast bij langs om de labeltjes te controleren,
Ik neem me voor: ik koop vanaf nu alles fair–trade.
Zo’n opwelling van schuldgevoel kan je in beweging zetten.
En in zichzelf is dat goed.

Maar ik noemde het ook een verleiding.
Want eigenlijk wil ik die ellende en dat deprimerende gevoel
helemaal niet voelen. Ik wil er wat aan doen,
zoals mannen soms niet zo goed zijn in luisteren:
en te snel naar de oplossing willen; wat kunnen we daaraan doen?
De één wil bijvoorbeeld snel sorry zeggen,
om van dat nare gevoel af te komen.
En daarna snel overgaan tot de orde van de dag.
Of: laten we er vooral niet teveel naar kijken,
een beetje wegdrukken, negeren. Dan voel je het ook niet meer.
Of een andere manier om ermee om te gaan:
Laten we keihard ons best doen, en de wereld beter maken.
Het te snel willen oplossen.

Ik zou willen dat we vanmorgen zo snel klaar waren.
Maar dat klopt niet. En man, ik moet er ook niet aan denken
dat ik daarvoor verantwoordelijk zou zijn.
Dat is mijn knoop in mijn buik.
Want dit is de wereld, en die is zó kapot en gebroken.
De systemen en machten die dat in standhouden.
En ik ben daar onderdeel van.
De reflex in mij om aan mezelf te denken,
ten koste van een ander die ik vergeet, zit zo diep,
ik zou niet weten waar ik moet beginnen om dat op te lossen.
Want ik kan de misstanden in de textielwereld Bangladesh niet oplossen,
of de kinderen die gedwongen worden te vissen in Afrika,
of de telefoonfabrieken in China, of de gedwongen prostitutie,
of wat dan ook… Ik voel me machteloos.

Maar kijk dan even goed naar die super korte preek van Jezus.
Zegt hij dat wij nu in actie moeten komen?
Dat wij we de slaven gaan bevrijden en de wereld wel even fixen?
Of zegt hij dat het wel meevalt, en dat het ok is om weg te kijken?
Zegt hij iets van die mogelijk reacties die ik zojuist heb geschetst?

Nee. Allemaal niet. Jezus zegt:
“Vandaag hebben jullie deze schrifttekst in vervulling horen gaan.” Het is al zo.

Dus de Geest van de Heer rust op Jezus, toen die dag in de synagoge,
en nu nog steeds is hij de Christus, de gezalfde.
Dat betekent dat hij is toegerust, toen al in de startblokken,
en hij werkt vandaag de dag nog steeds als een goed geoliede machine.
En wat is dan zijn taak?
Jezus noemt een handvol dingen, fragmenten uit Jesaja:

1. om aan armen het goede nieuws te brengen
2. om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken
3. om aan blinden het zicht te herstellen
4. om onderdrukten hun vrijheid te geven,

kortom: om een genadejaar van de Heer uit te roepen.

Een Jubeljaar, een moment van reset, terug naar eerlijk.
Terug naar wat God geeft, en leren dat dat heus wel genoeg is.
Alles weer herverdeeld. Alles weer Fair. En een leven in vrijheid.
Daarvoor is Jezus gekomen. En hij zegt:
Dit is niet pas eens in de 50 jaar, Nee, dit is nu al.
“Vandaag hebben jullie deze schrifttekst in vervulling horen gaan”
Vanaf nu is het zo. Vandaag is een jaar van jubel.
Hij zegt zelfs niet dat we maar snel sorry moeten zeggen,
maar hij komt juist met een jaar van genade.

Nouja. Is dat zo?
Er zijn nog steeds armen, ver weg, en zeker ook dichtbij.
We lazen al die wetten uit Leviticus.
Maar ook op andere plekken sprak Mozes daar over, als iets structureels:
“Armen zullen er altijd zijn bij u. Daarom druk ik u op het hart
om vrijgevig te zijn tegenover iedereen in uw land
die in armoede leeft of er slecht aan toe is.” Dt.15:11
En Jezus herhaalt dat later. Dus is het dan al wel waar, vandaag:
“Om aan armen het goede nieuws te brengen”?

En er worden mensen gevangen gehouden, verslaafd gehouden,
afhankelijk gemaakt en onderdrukt.
Wat is er dan vandaag al waar, van die vrijlating?
En er zijn nog steeds blinden en slechtzienden.
Jezus kan het wel zeggen, om aan blinden het zicht te herstellen.
maar onze opticien heeft gewoon nog genoeg werk…
Dus wat bedoelt Jezus dan als hij zegt, dat het vandaag al zo is?

Wat Jezus hier doet, is het woord van God toepassen.
De profetie herhalen, en n be–amen.
Dit gaat in vervulling, vandaag al.

En dat zie je dan allereerst bij jezelf gebeuren.
Want als ik wil wegkijken, of blind ben voor het onrecht van de wereld,
dan herstel Jezus het zicht.
Kijk eens goed, kijk er niet voor weg: het leed van de wereld.
En kijk dan maar naar mij,
want ik ben gekomen om blinden het zicht te herstellen.
En als we naar Jezus kijken
dan krijgen we weer uitzicht op hoe God de wereld bedoelde.
Gaan je ogen open, waar jij wat aan kunt doen. Vandaag al.

En als ik me gevangen voel in een systeem
waarin het zo moeilijk lukt om goed te kiezen,
Als ik vast zit in zelf–gericht koopgedrag, ten koste van anderen,
wil je Jezus je de vrijheid geven.
Als je de last op je voelt drukken,
hoe moeilijk het is om goed te kiezen, je daarover schuldig voelt.
Ook daar wil Jezus je de vrijheid geven.
Vandaag al. Het is precies waarvoor hij gezonden is.
Al die dagen dat Jezus hier rondliep, toen,
maar ook tot de dag van vandaag, zie je het hem waarmaken.
Hij vervult het, laat het uitkomen.

Hij maakt elk ’vandaag’ waar. Je ziet het bijvoorbeeld bij Zacheüs.
Als die afperser zijn leven betert zegt Jezus: Luc. 19:09
“Vandaag is dit huis redding ten deel gevallen,
want ook hij is een zoon van Abraham.”
En dat het nooit te laat is voor een vandaag,
zie je bij die misdadiger aan het kruis,
die aan Jezus vraagt: denk aan mij,
Jezus zegt tegen hem: Luc. 23:43
“Ik verzeker je: nog vandaag zul je met mij in het paradijs zijn.”

En dat is misschien wel het mooiste.
Elke dag is dus geschikt voor een jaar van genade.
Elke dag met Jezus, wordt een vandaag, waarin er ruimte is,
waarin God voor iedereen zorgt, niemand tekort komt.
God vult elk vandaag met wel een jaar aan genade.
Je hoeft je dus ook echt geen zorgen te maken.
Hij zegt het zelf:
“Maak je dus geen zorgen voor de dag van morgen,
want de dag van morgen zorgt wel voor zichzelf.
Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen last.” Mt.06:34
Alsof het ook wel genoeg is om niet meteen de hele wereld te fixen,
maar dat het genoeg is om bezig te zijn voor vandaag.

Voel je die bevrijding?
Dat geeft de ruimte, de moed, de bewogenheid,
om te zeggen: het spijt me. Om al het onrecht wat er in de wereld is.
om te zoeken waar ook jij iemand kan helpen,
de ogen te openen, en het vergezicht te schilderen,
waar we naar toegaan als iedereen zich gedraagt naar Jezus’ Vandaag.
En ondertussen maakt Jezus het waar.

En je ziet er ook iets van gebeuren. Die bevrijding.
Er zijn koffiemerken die een eerlijke prijs geven aan de telers,
en je kent natuurlijk het fair–trade logo.
Er zijn kledingmerken die juist hierop inzetten:
eerlijke stoffen, eerlijke lonen, goede leefomstandigheden.
En als je de nieuwste iPhone wilt kopen,
daar doen ze geen adapter meer bij: die zijn er genoeg zeggen ze.
En zo kunnen we de verpakking kleiner maken,
kunnen we er meer vervoeren, met minder uitstoot van CO2.
Vandaag al.

Jezus is ertoe toegerust om het waar te maken.
Kijk deze week uit je ogen om te zien waar je het ziet gebeuren.
Laat je hart spreken, en wees bewogen om het onrecht wat je tegenkomt.
Wees de helpende hand om iets van Gods nieuwe wereld te tonen,
en te delen van de vrijheid, die er alleen door Hem is.
Want: “Vandaag hebben jullie deze schrifttekst in vervulling horen gaan.”
En zo word elke dag, gevuld met een jaar aan genade.

Amen