God, die het licht boog

Geliefde gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Het staat me tot hier. Hoog water.
Afgelopen week, in Duitsland, België, en ook in Limburg.
Ik raak altijd onder de indruk van de kracht van water.
Het lijkt zo vredig, zo kabbelend.
Maar ondertussen, kan het ook je hele wereld op z’n kop zetten.
Als de dijken breken…
Als de grond verzadigd raakt, en het gewoon opgeeft,
en zich laat meestromen.

Ik moest denken aan Duitse plaatsjes
waar ik als kind op vakantie ben geweest.
Daar hebben ze aan de muren, kleine metalen plaatjes,
met een markering:
In de overstroming van toen en toen, kwam het water tot hier.
Je zult er maar een huis hebben.
Weg bank, weg vloerbedekking, of in mijn geval: weg piano.
Je zult er maar een winkel hebben: weg voorraad, weg inkomsten.
Wat achter blijft is vies slib, de afvoertroep van anderen.
Een enorme hersteloperatie, om schoon te maken, weer leefbaar te maken.

Met die beelden in het achterhoofd
komt het verhaal van de zondvloed opeens een stuk dichterbij.
Nog intenser en nog dieper ging dat.
Ongekend grote natuurkrachten liet God los op zijn schepping,
waarin mens en dier en planten vergingen.
Het water stond hoger, het stond er langer. God vond dat nodig.
Een enorme hersteloperatie, om schoon schip te maken,
de schepping weer leefbaar te maken.
Weg schepsel, weg slechtheid.

En het is eigenlijk best wel slikken, om dat de tekst na te zeggen.
Dat de slechtheid weggaat, als de schepselen weg gaan.
Ja, maar God had alles toch goed geschapen?
En zie, het was toch zeer goed?
Tja. Wat zonde doet is als een dijkdoorbraak: Een prima huis, stort in,
als de bodem van luisteren naar Gods geboden wegvalt.
En dan gaat het recht van de sterkste gelden.
Zo is de wereld onbewoonbaar verklaard.

Dat is niet makkelijk om meteen mee te voelen, hè?
Want niemand zit te wachten op een donderpreek,
op een stortvloed aan beschuldigingen.
In de tijd van Noach ook niet.
De mensen toen maakte dat niet mee, en verklaren Noach voor gek.
Maar het is wel wat je God hoort zeggen en denken:
Als je met hem meekijkt, vanuit de hemel zie je dat alle mensen slecht zijn.
Alles wat ze uitdachten was steeds even slecht.
God heeft spijt van de schepping, hij voelt zich diep gekwetst.
We hebben het gelezen:Gen. 6:7–8
“Ik zal de mensen die ik geschapen heb van de aarde wegvagen, dacht hij,
en met de mensen ook het vee, de kruipende dieren en de vogels,
want ik heb er spijt van dat ik ze heb gemaakt.”

Noach moet een boot bouwen.
Bescherming, tegen wat komen gaat
midden in een wereld die voor gek verklaard.
Die niet wil luisteren naar Gods evaluatie.
Ga je mee in deze stelling van God?
Wij zijn geneigd om te zoeken naar wat nog mooi is en goed.
En reken maar dat je bij het wonder van nieuw leven intens geniet.
Van alle vingertjes en teentjes, tot eerste brabbeltjes,
samen lachen en kiekeboe spelen.
Alle mensen zijn even slecht, echt? ook Iris?

Nouja. Het is echt niet allemaal schattig en mooi en fijn.
De roze wolk gaat vanzelf over.
Als ze een eerste keer dwars doen. Kont in de krib gooien.
Een eerste keer brutaal de grens op zoeken. Ok, dat is nodig misschien.
Maar een eerste keer liegen?
Een jij, een eerste keer zo boos dat je onredelijk was.
Ik ben mezelf wel tegengekomen…
Het is wat achterbleef, een vies slib.
En we smeren er alles mee onder. En omdat wij geen haar beter zijn,
is dat de plek waar ze het hebben geleerd.
’t is zonde dat we die erfenis doorgeven.

Maar dan Noach. Hij wordt een rechtschapen man genoemd.
Als je Genesis doorleest leer je dat dat niet perfect betekent.
Gelukkig maar.
Maar het staat er toch. Als compliment.
Noach is een tof mens. God zag dat hij goed was.
En tegelijk staat er “Alleen Noach vond genade.”
Het is dus niet dat hij het verdiende ofzo.
Genesis noemt dat “Noach leefde in nauwe verbondenheid met God.”
Als de dijken breken, als de grond onder je voeten wegzakt,
en het je tot hier staat, heb je wat nodig om je aan vast te klampen.
Nauwe verbondenheid. Daar komt het samen.
Noachs compliment, hij was een mooi mens,
en tegelijkertijd: ook hij leefde alleen maar van genade;
had het nodig om verbonden te blijven.

Maar het is wel een beetje zwaar, hè?
Het is heftig om te kijken naar hoe God soms naar de mensen kan kijken.
Hij heeft het door als er vies kwelwater door je leven sijpelt,
en de boel verzwakt en uiteindelijk ondermijnt.
Hij ziet dat we niet altijd een dijk van een geloof hebben.
Dat we die verbondenheid nodig hebben.
Het is heftig om te kijken naar de straf.
Een reset voor de hele schepping.
Alsof er geen redden meer aan was.
Alsof God zijn wereld opgaf, en er niet trouw aan was.

Juist daarom is Gods geschenk van de regenboog zo belangrijk.
Alsof God zelf ook snapt hoe ingrijpend het is.
De mensheid, de hele schepping is overweldigd, kan het maar net aan.
Ook om daarna nog op God te vertrouwen.
God laat daarom weten: dit nooit weer.

“Deze belofte doe ik jullie: nooit weer zal alles wat leeft
door het water van een vloed worden uitgeroeid,
nooit weer zal er een zondvloed komen om de aarde te vernietigen.”
En dan plaatst God de boog in de wolken.
Een teken van het verbond dat God met de aarde sluit.

God plaatst de boog in de wolken.
In het begin van de schepping heeft hij natuurlijk
al het witte licht gemaakt, en het water,
en hoe die twee op elkaar reageren.
God maakt hier in Genesis 9 niet iets nieuws.
De regenboog zal er vast al eerder te zien zijn geweest.
Maar vanaf nu betekent het iets voor hem.
Water wordt vanaf nu gezien door het licht van de hemel,
en niet meer gezien door het duister van de aarde.

Dit is precies de kern van de doop:
God die een verbond sluit. Nauwe verbondenheid met Jezus.
En ervoor kiest om niet te kijken naar alles wat er aanslibt,
alles wat er duister is,
maar door het prisma van Jezus.
Door die bril kijkt God naar je.
Water wordt gezien door het licht van de hemel,
en niet door het duister van de aarde.
En dat je dochter dan Iris heet, wat regenboog betekent,
is dan veelzeggend.

God wil laten zien dat hij te vertrouwen is.
Dat hij zijn woede, zelfs als die terecht is,
niet meer op de schepping koelen zal. Nooit weer.
Zo wordt Jezus de bliksemafleider, de schokbreker,
degene die de klappen opvangt.
En als je bij Jezus schuilt, is dat als een ark, waarin je veilig bent.
Beschermt. Gered. Omdat we net als Noach genade vonden.

God zegt: “Wanneer ik wolken samendrijf boven de aarde
en in die wolken de boog zichtbaar wordt,
zal ik denken aan mijn verbond met jullie en met al wat leeft,
en nooit weer zal het water aanzwellen tot een vloed die alles en iedereen vernietigt.”
Ik heb over die woorden zitten nadenken.
Want het is natuurlijk heel mooi om te bedenken,
dat als ik een regenboog zie, dat God naar diezelfde regenboog kijkt,
en dat onze ogen elkaar als het ware kruisen.
Hoevaak zal God wel niet vanuit de hemel een regenboog zien?
Aan de rand van elke regenbui, waar de zon doorbreekt…

Ik vond mooie foto’s vanuit de ruimte, waarin je regenbogen ziet,
aan de rand van de horizon,
of een regenboog–cirkel midden in een wolkendek.
Wandelaars hoog in de bergen, of piloten zien dit soms ook.
De omstandigheden moeten precies kloppen, voor ons, om het te zien.
Maar er is altijd wel een plek vanwaar het licht van de hemel,
door de waterdruppels straalt, en de boog te zien is.
God is overal, en ziet misschien wel continue, de regenboog.
Al de tijd, denkt God aan de belofte die hij heeft gemaakt.
“Als ik de boog in de wolken zie verschijnen, zal ik denken
aan het eeuwigdurende verbond tussen God en al wat op aarde leeft.”

En tegelijk is dit ook wel een beetje menselijk gedacht over God.
God is geen mens, hij heeft geen ogen,
hij heeft geen netvlies, waar het licht op valt.
Maar God spreekt hier even menselijk van zichzelf,
Hij wil ermee zeggen: dat Hij zal het zicht
op dat eeuwige verbond niet verliezen.
Maar hij is een en al oog, voor Iris, voor jou.

God, die het licht boog,
verdient onze bewondering, ons ontzag.
Om de ernst van hoe boos hij is,
als zijn mooie wereld besmeurt wordt,
door de manier waarop zonde door m’n leven sijpelt.
Het kwelt hem. Het raakt hem.
Zijn woede is nooit een teken van ontrouw, alsof hij ons opgeeft.
Maar juist van hoe begaan hij is, met zijn schepping.

En als ook bij jou, dat kwelwater tot hier staat,
als het kwaad je wereld op zijn kop zetten kan,
denk dan aan God die continue de boog ziet.
schuil in de Ark die Jezus heet.
Een ark, gebouwd van kruishout.
Een plek voor de hele schepping om in te schuilen.
En geloof dat God je niet afrekent op wat je fout doet,
dat hij niet kijkt naar alle slib en bagger.
Maar je schoonmaakt.
Kijk naar God, en hoe mensen genade vinden bij hem.

God, die het licht boog,
verdient onze bewondering, ons ontzag.
Dus buigen wij voor hem.
Voor zijn trouw. Voor die eeuwigdurende band.
Ik raak altijd onder de indruk van de kracht van water.
De doop laat zien hoe God je in nauwe verbondenheid opneemt,
zodat je genade vindt.

Amen