Boaz en de Geest

Geliefde gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Ruth is prachtig boekje. Een ontroerend verhaal.
Over familie, over eten. Over dwalen en weer terugkeren.
Bijvoorbeeld van schoonmoeder Naomi. Maar ook Ruth zelf:
Van buitenlander en vreemdeling, naar geaccepteerd en aangenomen.
Welkom, welkom thuis.

Een verhaal ook met die lijn van honger en tekort,
naar de overdaad waarmee God wil voorzien. Hij zorgt.
Een boekje ook, dat na de droge kost van de wetten,
na de spannende verhalen van de uittocht,
het teleurstellende verhaal
dat het zo’n zooitje is in de tijd van de rechters,
maar uiteindelijk doorverwijst naar de tijd van de koningen.
Boaz en Ruth, zijn de overgrootouders van Koning David.
En in die Boaz, de gentleman, leren we iemand kennen,
die verdacht veel op God lijkt, de gulle gever en losser, bij wie je troost vind.

Dan Pinksteren. Pinksteren is het feest van Geest.
En waar de geest is daar is vrijheid.
Voor joden is Pinksteren, ze noemen het wekenfeest,
het feest dat te maken heeft met God die zijn wetten geeft.
Die zich laat kennen.
Voor ons botsen die dingen vaak, hè?
Wetten ervaren we niet als vrijheid.
Regels zijn vaak beperkend.

Vanmorgen hoop ik, in het verhaal van Boaz en Ruth,
iets te laten zien van de Geest, die het spannend maakt,
die vrijheid geeft, maar die ook perfect past in Gods goede regels.
En die zich openbaart, die zich bloot geeft en laat kennen.
De gulle gever en losser, bij wie je troost vind.

Pinksteren is het feest ook, van de gaven, van vruchten.
En dat is het ook voor Joden.
Met pesach, 7 weken geleden, is de oogst van gerst begonnen.
De eerste gerstenoogst wordt dan aan God aangeboden.
En nu 50 dagen later, is de oogst zo ongeveer klaar.
Binnen het boekje Ruth zie je dat de timing ook precies klopt,
want Boaz heeft zijn gerst geoogst, en nu moet hij de korrels,
uit de halmen halen. Dat is wat hij doet op de dorsvloer.

In de tijd dat de gerstenoogst klaar is, begint de tarwe–oogst.
Het is voor Ruth en Naomi een tijd waarin het ze lukt,
om te leven van werken op het land, aren lezen.
Dat is leven van genade, leven van wat de arbeiders laten vallen.
Het is heel afhankelijk, je kan telkens een nieuw beetje halen,
maar dat is nog niet het nieuwe leven waarvoor je wil emigreren.
Ze voelen aan, dat als de winter komt, de oogst voorbij is,
hoe kunnen ze dan verder leven? Er is geen vastigheid.

Naomi is weer thuis in haar land, er is weer te eten,
maar zij heeft met het verlies van haar man en 2 zoons,
haar land, echt wel een stuk vastigheid verloren.
Daarom komt ze met haar plan, om dat bij Boaz te zoeken.

Zou dat ook niet zo bij de Geest werken?
We kunnen leven van vergeving, als God de aanklachten laat vallen.
Het is heerlijk dat je achter God aanlopen mag,
en de genade ligt voor het grijpen.
Maar dan begin je telkens opnieuw, dat is nog niet het nieuwe leven.
Er is iets nodig, dat de relatie vast maakt.
Er is een soort vaste brandstof, een vast vuurtje dat brandt,
als het nieuwe leven met de Geest begint.
Wind–energie, aangeblazen, aangevuurd, nu gaat het echt lopen.

We denken in onze relatie met God vaak, denk ik,
hoe veel we ook tekort schieten, we mogen altijd bij God komen.
En dat is ook precies zo.
Zoals Ruth als arme vrouw, misschien toch nog een buitenstaander,
altijd op de akker mag komen.
Maar dan blijft ze wel leven van afhankelijkheid.
Maar Ruth zoekt echt het nieuwe leven.
Vastigheid, echt opgenomen in het volk. Haar plek innemen.

En daarom doet een stap extra.
Ze maakt zich mooi, fris gewassen, ingewreven met olie,
ze wil aantrekkelijk zijn voor Boaz.
Dit verhaal zit natuurlijk vol met een seksuele ondertoon.
De spanning tussen man en vrouw, de nachtelijke ontmoeting.
Ze moet gaan liggen aan het voeteneinde, en de deken van Boaz afslaan.
Je proeft de spanning nog meer, als je bedenkt dat het woord voet,
soms een bedekte term is voor geslacht.
Is dat echt wat hier bedoelt is?

Ik denk het niet. De eerste keer is het Naomi,
die voorstelt om de deken aan zijn voeteneinde terug te slaan.
Dus laten we uitgaan van gewone voeten.
Maar ik denk dat de dubbelzinnige taal wel een reden heeft.
Kom ik op terug.

Boaz schrikt wakker, midden in de nacht.
Tja, koude voeten. En dan komt er een gesprek.
Ruth, heeft Boaz nodig. Ze doet een appèl op hem.
“Laat me bij u schuilen, want u kunt voor ons als losser optreden.”
Ik heb onderdak nodig. Vastigheid.
Ze noemt het woord “losser.”
God heeft wetten gegeven hoe om te gaan met armoede in Israël.
Je kunt ze lezen in Leviticus 25. Lev.25:25
“Wanneer een van jullie tot armoede vervalt en een deel van zijn grond
moet verkopen, kan zijn losser, zijn naaste verwant,
zich aanmelden om het voor hem terug te kopen.”
En als je verder leest in Leviticus, kom je deze wet tegen:Lev.25:35
“Wanneer een van jullie tot armoede vervalt en zich niet kan handhaven,
moet je hem bijstand verlenen,
zoals je ook een vreemdeling zou helpen die bij je te gast is;
je mag hem niet laten verkommeren.”
Precies hetzelfde begin.
Maar wat opvalt is dat er nu een vergelijk wordt gemaakt
met de vreemdeling. Het is alsof Ruth ook zegt:
Boaz, je bent goed voor mij geweest toen ik een vreemdeling was.
Precies zoals in de wet staat.
Maar nu is jouw volk, mijn volk, en is jouw God mijn God.
Ik wil nog een stapje dichterbij komen. Laat ons niet verkommeren.
Sla je arm om me heen. Laat mij je naaste zijn, verwant.
Dat woord “schuilen”, dekt precies de lading.
Letterlijk staat er zoiets als: sla je kleed om me heen.
Op andere plaats waar dezelfde uitdrukking wordt gebruikt Ez.16:8
betekent het ook bescherming binnen het verbond van het huwelijk.
Breidt je tentdoek uit, en laat me eronder schuilen.
Vandaag zouden we zeggen dat Ruth in de hoodie van haar vriend wil lopen.
Vertrouwd, de warmte, de geur.
Dat soort schuilen, is wat Ruth nodig heeft.
Daarom sloeg Ruth het dekbed een beetje open, om haarzelf uit te nodigen.
Maak alsjeblieft ruimte voor me.

Proef je hoe intiem dit klinkt? Ze zoekt nabijheid.
En dat doet ze heel vrijmoedig, heel dapper.
Heel open, en puur, en toch niet opdringerig.
Ze bespringt hem niet, maar wacht rustig tot hij wakker wordt.
Het valt op, dat beide zich heel zuiver gedragen.
Boaz maakt ook geen misbruik van Ruths zwakke positie.
Hij had misbruik kunnen maken van de situatie, het is avond,
afgelegen plek. Er zijn jammer genoeg, genoeg mannen die denken
na een potje aardig doen, recht te hebben op een wederdienst.
Maar Boaz gedraagt zich als een gentleman.

En net zo valt het op, dat Ruth, Boaz niet verleidt,
of over de grens heen gaat.
Maar heel zorgvuldig en vrijmoedig en creatief, de wet toepast.

Toch kunnen we er niet omheen, dat de spanning er wel in zit.
Maar volgens mij is dat precies het punt van de tekst.
Want wat doe ik, wat doe jij,
om je leven voor God aantrekkelijk te maken?
Is mijn leven schoon? Houd ik grote schoonmaak?
Werk ik aan heiliging, aan zuiverheid?
Zet ik creativiteit in, om te werken aan verbondenheid?
God spreekt over zijn liefde voor het volk, in termen van relatie, huwelijk.
Je hebt het beeld van Jezus en, de kerk is de bruid.
Kan dan het feest van de Geest
dan niet bij uitstek het feest zijn, dat gaat over aantrekkelijk?
En komt de aantrekkingskracht dan van 2 kanten, of moet God alles doen?
Het feest van de Geest is een feest vol van gaven, vol van liefde,
want dat is wat God mooi vindt.
Hij versiert zijn bruid, hij maakt haar het hof.
En van Ruth leren we, dat het de andere kant net zo goed kan en mag.

En aan Boaz kun je zien hoe God daar naar kijkt.
Hij bewondert haar dappere stap.
Hij vind het mooi aan haar. Dat ze zo integer is.
En net als de Geest overlaad Boaz haar met gaven.
Op die manier geeft God zich bloot, als iemand die veel te geven heeft.
Die het waardeert als je bij hem komt.

Maak je leven maar mooi, uit liefde voor God.
Streef naar een heilig leven. Laat je versieren.
Of stap vrijmoedig op God af, en zeg dat je dichterbij wilt komen.
Zoek de Geest op, om bij te schuilen,
en hou je handen op en ontvang de gaven, de goedheid,
de liefde, woorden van wijsheid, heling en herstel,
of juist de trouw om vol te houden.
Alles wat de Geest geeft, is bedoelt om je leven voor God mooi te maken.

Daarbij is het wel belangrijk om te zeggen, dat wij het
met ons mooi–maken niet zelf moeten of kunnen of hoeven te verdienen.
Ruth benadert Boaz, maar vervolgens gaat hij tot actie over.
Hij is de losser, hij regelt de koop. Hij zorgt dat het goed komt.

Ons uitstrekken naar Geest hoeft daarom niet krampachtig te zijn.
Neem ook daar de wijze woorden van Naomi ter harte:
“Blijf hier maar rustig wachten tot je weet hoe of het afloopt, mijn dochter,
want ik weet zeker dat deze man niet zal rusten, voordat hij de zaak geregeld heeft.”
Net zo hebben de leerlingen van Jezus rustig zitten wachten.
Toegewijd, samen in gebed, dat zeker,
en reken maar dat de Geest zich welkom voelde.
En als de Geest dan komt, als je schuilen mag,
dan gaat er ook wat spannends gebeuren!

Boaz mag een beeld zijn van degene bij wie je schuilt, die troost.
die gul is en geeft, een beeld van Geest.
dat maakt Ruth een prachtig boekje. Een ontroerend verhaal.
Over familie, over thuiskomen, en zelfs nog dichtbij–komen.
Van vreemdeling naar geaccepteerd, naar echtgenoot.
Een verhaal van moedig je plek innemen.
Ruth begint met zich te wassen.
en elke keer dat jij vergeving vraagt mag je teruggrijpen op het doopwater.
Zo mogen wij keer op keer, genade oprapen.

Maar dan komt ook de olie, je leven mooi maken.
Vrijmoedig vragen om troost, om beschutting.
dat is misschien spannend, uitdagend, opwindend.
En dan … overladen worden met goedheid.

Het gave leven, mag leven van de gaven.

Amen