Bondje sluiten?

Geliefde gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Bondje sluiten?
Zo’n zinnetje roept bij mij meteen de spanning van Wie is de mol? op.
Een spel op tv, waarbij mensen samen opdrachten doen,
en ook elkaar nodig hebben voor informatie.
Dan hoop je dat de ander eerlijk is, want anders lig je er misschien uit.

Soms zijn die bondjes geheim, soms openbaar,
soms worden de verbonden verbroken. Er is verraad en bedrog.
Het is soms net een politiek spel.
Want ook in de wereldpolitiek zijn er verbonden, allianties,
Je had het in de 1e wereldoorlog, en de 2e;
landen die bij elkaar horen, en dan samen vechten tegen de ander.
Je ziet het nu ook In Oekraïne. Het westen wil Oekraïne helpen.
En Rusland …, ja wie wil daarbij horen?
De geannexeerde provincies? China? India? Noord Korea?
Ze lijken niet al te enthousiast over Poetins agressie.
Zelfs het klappen in zijn troonzaal lijkt niet van harte.

Maar ook dichter bij huis:
Ook een huwelijk kun zien als een bondje.
Je bent een maatje, kun je op leunen,
je helpt elkaar en hebt alles voor de ander over.
Je gezin is je eigen mini–NAVO met z’n eigen artikel 5:
kom je aan de ander, dan kom je aan mij.
Je bent aan elkaar verbonden: tot de dood ons scheidt.

Nu heeft God met Israël een verbond gesloten. God koos Abraham uit.
En nu zijn we misschien snel geneigd om te zeggen dat God
alle volken wil zegenen. Hè?
God zegt dat ook tegen Abraham: Gen. 22:18; vgl. Gal. 3:16
“En dankzij jouw nakomelingen
zullen alle volken op aarde zich gezegend noemen.”
En als gelovigen proeven we daarin dat God vanaf het begin,
al alle volken op het oog had.
Maar verbonden en relaties laten ook iets zien dat exclusief is.
Als je een relatie aangaat, kies je die ene, en dus niet een ander.
God koos Abraham, niet Nachor.
God koos niet Ismael, maar Izaak;
en hij koos niet Ezau, maar Jacob.
Wat betekent het dat God van alle volken,
niet de Friezen, de Saksen, de Franken of Germanen gekozen heeft,
niet de Nederlanders, de Amerikanen, of de Russen? Maar Israël.
Laat dat dus even staan, dat God uitkiest.
Het is zijn verbond, en het is een verbond met hen.

Maar een verbond is super kwetsbaar.
Een spel als wie is de mol is zo spannend,
omdat de bondjes kunnen breken.
Omdat we als mensen blijkbaar genieten,
van de spanning tussen eigenbelang, en trouw aan de ander.
Je ziet het in huwelijken die breken.
We vinden dat als kerk juist daarom zo erg.
Omdat het een beeld zou moeten zijn, van trouw, zoals God trouw is.
En daarom willen we elkaar aanmoedigen,
om samen te blijven, om het met elkaar uit te houden,
om te oefenen in liefde en trouw en zelfopoffering.
Maar God kent ook de hardheid van ons hart.
En als het niet lukt, dan willen we samen huilen,
om de gebrokenheid die we voelen.
Een verbond is prachtig als het werkt, maar ook zo kwetsbaar.

En precies dit staat op het spel als je nadenkt over Israël.
Is God wel trouw? Doet hij wat hij belooft?
Paulus kijkt naar zijn eigen volk, en vraagt het zich af:
hoe betrouwbaar zijn Gods beloften nu eigenlijk?
Als God Abraham dan heeft uitgekozen,
waarom nemen dan zo weinig mensen de Messias,
die God, naar die kinderen van Abraham stuurde,
waarom nemen zo weinig Jezus aan?
Paulus lag echt wakker van die vraag.
In vers 1 lazen we dat: “Heeft God zijn volk soms verstoten?”
Hij heeft er intens pijn van, dat ze niet geloven.
Eerder in hoofdstuk 9 heeft Paulus al gezegd: Rom.09:02,3
“Ik ben diepbedroefd en word voortdurend door verdriet gekweld.
Bijna zou ik bidden zelf vervloekt te worden
en van Christus gescheiden te zijn, omwille van mijn volksgenoten,
de broeders en zusters met wie ik mijn afkomst deel.”
Hij zegt eigenlijk: ik wil mijn redding wel opgeven,
ik wil me wel opofferen, en naar de hel gaan, als ik daarmee
mijn volksgenoten zou kunnen redden, en laten gaan geloven.

En dan ziet hij het wonderlijke plan van God onder ogen.
God stuurt Jezus, maar het Joodse volk jaagt de redder de dood in.
Ze proberen braaf de wet te doen, en Paulus bewondert ze om hun inzet,
maar dat redt het toch echt niet.
“Wat Israël heeft nagestreefd, heeft het niet bereikt.” vs7
Er is zelfs een deel onbuigzaam. Blind en doof.
Profeten zagen dat al aankomen.
Paulus vraagt dan, best wel begrijpelijk, of dat nou eerlijk is. vs11
“Maar nu vraag ik weer: ze zijn toch niet gestruikeld om ten val te komen?”
Alsof God ze expres ongelovig heeft gemaakt.
“Dat in geen geval, maar door hun overtreding
konden de andere volken worden gered en daarop moesten zij afgunstig worden.” En dan gaat Paulus verder, hoopvol: vs12
“Maar als hun overtreding al een rijke gave voor de wereld is
en hun falen een rijke gave voor de andere volken,”
– hij zegt eigenlijk, als dat erge, dat ze tegen God kiezen,
al iets wonderlijk moois oplevert,
namelijk dat jij en ik het verhaal mochten horen.
“hoeveel rijker zal de gave dan niet zijn wanneer zij voltallig deelnemen.”
Alsof Paulus zegt: God gebruikt het kwade, ten goede,
maar het kwade wat hij gebruikt heeft, zal hij ook recht buigen.
En hoeveel mooier gaat het dan worden!
Alsof Paulus verwacht en hoopt, dat Israël later zal zien,
en erkennen, wie Jezus is.

“Er is een goddelijk geheim dat ik u niet wil onthouden …
Een deel van Israël is onbuigzaam geworden,
en dat blijft zo totdat de andere volken voltallig zijn toegetreden.
Maar dan zal heel Israël worden gered, zoals ook geschreven staat:
‘De redder zal uit Sion komen, en wentelt dan de schuld af van Jakobs nageslacht.
Dit is mijn verbond met hen, wanneer Ik hun zonden wegneem.”

Dit is de kern.
Er is een verbond met hen,
God neemt zonde weg, zo werkt dat blijkbaar in een bondje.
En het kan wel lijken alsof Israël ermee kapt,
maar God geeft niet op.
God heeft zelfs een ongekend hoge pijntolerantie.
Hij kan ongekend veel gekwetst en verwerping hebben en verdragen.
Ze zijn vijand geworden, en toch blijven ze geliefd.

Hier moet ik 2 verschillende dingen over zeggen.
Het eerste is, of het dan allemaal niet uitmaakt.
Dat kan zo lijken, hè?
Als God toch wel van mensen die fouten maken houdt,
ja waarom zou je dan je best doen. Komt toch wel goed …
dat noemen ze de twee–wegen–leer.
Alsof wij, de heidenen, bij God mogen komen, via Jezus.
En de Joden, via een andere route er wel komen.
Maar daar geloof ik niets van. Alleen Jezus is de weg.

Paulus heeft het ook echt over ongehoorzaamheid.
Wij doen daar niet voor onder,
maar een Jood die niet in Jezus geloof is ongehoorzaam,
en er zijn zonde die vergeven moeten worden.
Er is een bijzondere profetie in Zacharia, Zach.12:10
“Ze zullen zich weer naar mij wenden,
en over degene die ze hebben doorstoken, zullen ze weeklagen
als bij de rouw om een enig kind;
hun verdriet zal zo bitter zijn als het verdriet om een eerstgeborene.”
Bijzondere woorden, hè? Want die kennen we:
Die enig geboren zoon van God, die doorstoken is.
Ze zullen spijt hebben, berouw tonen,
terug keren, en dat niet buiten Jezus om.
“Dit is mijn verbond met hen, wanneer ik hun zonden wegneem.”

Maar tot die tijd blijft er dus een liefde, die onvoorwaardelijk is.
“omwille van de aartsvaders, die Hij heeft uitgekozen.
Wanneer hij iemand roept maakt hij dat niet ongedaan.”

En het tweede is: maar wat heb ik daaraan?
Nou, ik hoop dat je iets ontdekt van hoeveel geduld,
en hoeveel doorzettingsvermogen God heeft.
Hoe betrouwbaar hij is.
Als hij ergens voor kiest, is hij loyaal.
Als hij een band met je aangaat, dat laat hij je niet stikken.
Als je kinderen hebt die God vaarwel hebben gezegd,
dan leer je hier kennen hoe God met een verbond omgaat:
Hij laat je niet los.
Het geldt ook voor ons en onze kinderen:
“Wanneer hij iemand roept maakt hij dat niet ongedaan.”

En Paulus, die de pijn op zijn eigen manier intens heeft gevoeld,
die wil voorzichtig hoopvol zijn,
op een toekomstige bekering van het Joodse volk.
En Jezus staat klaar, om alle ongehoorzaamheid,
alle ontkenning, het dwalen en verdwalen, weg te doen
en zijn mensen terug te halen.
“Dit is mijn verbond met hen, wanneer ik hun zonden wegneem.”
We hebben het allemaal nodig dat ons dwalen en niet willen,
dat hun en onze zonden worden weggenomen.

Maar is precies wat Jezus aan de tafel van de verbondsmaal vertelt:
Dit is mijn lichaam, ik geef me aan jou.
Dit is mijn bloed, het wordt uitgegoten,
en dan zegt Jezus “dit is het nieuwe verbond, dat door mijn bloed gesloten wordt.”
Het is nieuw, omdat vanaf dat moment, ook jij en ik, heidenen die we zijn,
bij God aan tafel mogen aanschuiven.
Om het feest van de bevrijding te vieren.

Het is ook nieuw.
Omdat het oude verbond er was tot de dood ons scheidt.
Jezus beëindigt ook “wat Israël heeft nagestreefd” ,
maar het niet heeft bereikt.
Namelijk een goed en mooi leven, door te laten zien hoe goed we zijn.
Door aan God te bewijzen, dat we zijn liefde waard zijn.
Israël heeft het geprobeerd, maar het lukt ons gewoon niet.
Het is maar goed, dat Gods verbond voorbij de grenzen van de dood gaan.
Dat is er ook nieuw aan.

Van doopwater, tot voorbij het graf.
Van dagelijks brood, en wijn die het hart verheugd,
Van oost tot west, van noord tot zuid,
Op oneindig veel manieren wil God laten zien dat hij barmhartig is.

Paulus komt erop uit, niet dat mijn diepe pijn weg is,
niet dat hij nu helemaal in kaart heeft hoe het plan precies verlopen zal,
maar wel hoopvol en bemoedigd. En met de lof op God gericht:

“Hoe onuitputtelijk zijn Gods rijkdom, wijsheid en kennis,
hoe ondoorgrondelijk zijn oordelen en hoe onbegrijpelijk zijn wegen.
‘Wie kent de gedachten van de Heer, wie was ooit zijn raadsman?
Wie heeft Hem iets gegeven dat door Hem moest worden terugbetaald?’
Alles is uit Hem ontstaan,
alles is door Hem geschapen,
alles heeft in Hem zijn doel.
Hem komt de eer toe tot in eeuwigheid.
Amen.”