Eenzaam

Geliefde gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Voel je je wel eens alleen?
Eigenlijk een gekke vraag in een kerk. We zitten hier bij elkaar.
Verbonden door het geloof in de ene Heer,
soms zelfs verbonden door bloedbanden.
Er is zoveel wat ons samenbindt, hoezo: alleen?!

En toch, veel mensen voelen zich eenzamer dan ooit.
Het ene onderzoek onder jongeren zegt dat 1 op de 3 zich eenzaam voelt.
Een ander onderzoek zegt zelfs tot wel 70%!
De periodes van lock–downs hebben echt veel impact gehad.
En dit gaat echt niet over jongeren alleen.
Mensen vinden het moeilijk om zich te binden aan een ander,
om echt betekenisvol contact te hebben en te onderhouden.
Ik ken ook de verhalen van eenzame ouderen. Die echt wel in beeld zijn:
ze kregen trouw bezoekjes, en de bloemen van de kerk,
maar toch, een weduwnaar miste het diepere gesprek.
Hij had echt wel aanloop, maar voelde toch een vorm van eenzaamheid.
De aandacht en de koetjes en kalfjes was niet wat hij nodig had.
Dat noemen ze dan emotionele eenzaamheid,
bijvoorbeeld als je een levenspartner mist.

Ik zag een filmpje van een stel dat 40 jaar getrouwd was.
Op de vraag hoe ze het zolang volhouden zegt zij:
ik moet telkens erkennen dat ik niet jou brein heb.
En we moeten echt blijven praten …
Hoe dicht je ook bij elkaar bent; in iemands hoofd kijken,
elkaar altijd in alles aanvoelen, dat is er niet altijd.
Contact moet je onderhouden.
Prachtig natuurlijk als die chemie er is,
maar soms, als je toch even langs elkaar heen praat,
langs elkaar heen leeft, de ander gewoon echt even niet begreep,
of als je ouders je niet goed aanvoelen,
je de belevingswereld van je kind gewoon niet meer snapt
dat is ook een soort eenzaamheid.
Ik ben niet jij, en jij bent mij niet.
En dan ben je zo dichtbij, en toch zo ver weg …

Ook Elia heeft een heel diep gevoel van eenzaamheid.
En ook dat is eigenlijk best verwonderlijk.
In het hoofdstuk hiervoor heeft hij net
het hoogtepunt uit zijn carrière meegemaakt,
je weet wel, op de berg Karmel kwam er vuur uit de hemel,
God die bewijst dat hij echt is,
Hij bestaat, en Baäl, dat is maar een faker, een niets, een loser.
Die idiote nep–priesters die zich voor hem, letterlijk voor niets dus,
uit de naad hebben gedanst, die zich hebben gesneden,
en Elia had ze keihard uitgelachen:
misschien zittie op de wc en kan jullie niet horen.
ach, misschien is hij net op vakantie gegaan … Harder roepen, joh.
En toen het Elia’s beurt was,
maakte hij het offer zo nat als het maar kon.
Sloten water erom heen, om te laten zien,
dat als God vuur geeft, niets daar tegenop gewassen is.
Al het ongeloof verdampte daar, en even zagen de mensen het weer:
God is God!

Het hele volk heeft daar de kracht van Elia’s God gezien.
Hoe moet dat voor Elia hebben gevoeld?
Kicken toch? Dit is nou God. En hij staat aan mijn kant.
Verwonderd als een trots kind: Wow. Mijn vader kan echt alles!
Prachtig toch? Als je iets vertrouwen geeft, dan dat?

Maar nee.
Koningin Izebel haat zo wat daar gebeurt is, ze wil Elia dood hebben.
En dan knakt er iets bij hem.
Ook hij werkt zich uit de naad voor God.
Maar hij kan gewoon niet meer. Hij is doodmoe:
Het is genoeg geweest. Neem mijn leven.
Ik heb me met volle overgave ingezet,
maar de Israëlieten willen niet.
Even zeggen ze ja, en dan doen ze weer nee.
God, waar doe ik het voor?
Ik ben als enige overgebleven, ik ben zo moe …

Voel jij je wel eens alleen?
Het kan dus, je alleen voelen op het hoogtepunt van je succes.
Dat het maar betrekkelijk lijkt. Of vluchtig.
Je alleen voelen, te midden van volksgenoten.
Van familie, in je relatie, tussen je vrienden, in de kerk.
Je alleen voelen, omdat jou kijk niet gedeeld wordt,
omdat ze niet zien, wat voor jou zo belangrijk is.

Elia gaf het op. Hij zag het niet meer zitten. Hij gaat liggen.
Maar dan stuurt God een engel. Hij zoekt hem op.
Je bent niet alleen. Kom: sta op en eet wat.
Elia maakt zich klaar, hij neemt, hij eet,
hij reist en komt God onder ogen.
Kwam God op de Karmel, bovenin Israël met power, met donder en geweld,
hier op de Horeb, onderin, is God in de stilte, een zachte bries,
de paradijselijke avondkoelte,
die God ook gebruikte om Adam en Eva te ontmoeten.

Nogmaals stort Elia zijn hart voor God uit:
Ik heb alles gegeven, ik kan niet meer.
De mensen willen het niet horen. Mijn profeteren is zinloos,
ik praat tegen dove oren en harde harten.
Ze willen mij niet. Erger nog, ze willen u niet.
Uw verbond leggen ze naast zich neer.
Waar doen we het dan nog voor?

Wij zijn niet Elia,
maar misschien herken je wel iets van zijn gevoel.
Want ook wij als gelovige kennen verschillende soorten eenzaamheid.
De bijbel verwoord dat ook, dat we vreemdeling en bijwoner zijn.
De wereld begrijpt Jezus niet, en wil dat ook niet.
Het leeft voorbij, aan de enige bron van liefde en genade.
Laat zich niet gezeggen door de God en Vader,
die weet wat goed is, wat de juiste weg is.
We zijn in de wereld, maar niet van de wereld.
Maar dat kan dus botsen, vervreemden,
en levert je misschien ook wel onbegrip op, gehoon of haat.
Laat je dan vanmorgen aanspreken: sta op en eet, de weg is lang.
Maar laat je ook troosten,
Want God zoekt je op in je vreemdeling–zijn,
en er zijn er meer, die hun knieën niet willen buigen
voor afgoden, de fakers en de nietsen van vandaag.
Je bent niet gek. Je bent niet.

Je hebt ook het soort eenzaamheid waarbij je je vervreemd voelt.
Omdat je niet altijd kunt delen wat je mooi vindt.
Het is natuurlijk prachtig als je in de kerk samen kunt optrekken.
Als je dezelfde geloofsbeleving of opvattingen hebt.
Dezelfde liederen vanuit je tenen kunt zingen,
en je elkaar alleen maar hoeft aan te kijken,
om te weten dat het je raakt. En mij ook.
Het is prachtig als je met het hele volk
het vuur uit de hemel ziet komen,
de power voelt, de kick, en trots denkt: mijn vader kan alles!
En dan kan het dus steken
als je kleinkinderen niet hetzelfde meer voelen,
bij de psalmen die u nog uit het hoofd geleerd heeft.
Hoe herkenbaar, je bent niet alleen in die pijn.
Maar dit is niet het soort eenzaamheid
wat God voor Elia of voor jou of mij oplost.
Het mag er zijn, maar laat je ook aanmoedigen. Sta op, en eet wat.
We moeten niet stilstaan, of blijven hangen, want de reis is lang …

Je hebt het soort eenzaamheid, waarbij je het lastig vind om vol te houden.
Wat fijn is het als je leeftijdsgenoten hebt die je mee op sleeptouw nemen.
En wat kan het dan steken, als je kind hier geen aansluiting vind.
Het is mooi als het in de kerk wel zo werkt,
maar we moeten ook niet draaien op gezelligheid alleen.
Laten we hier mogen proeven, dat we elkaar zien en opzoeken.
En sta vooral op, eet met elkaar en werk aan goede contacten.
Maar laat het gaan om degene die je ontmoet in de stilte,
in de bries.

God geeft om Elia’s eenzaamheid.
Hij wilde dood, was gewoon zo moe, hij wilde opgeven. Laat maar …
Maar God moedigt hem aan, kom op, sta op, je hebt nog wat te doen.
En God biedt ook troost.
Je voelt je alleen, maar je bent niet alleen.
Er zijn nog meer mensen, die net als jij, niet voor de Baäl willen knielen.
Je ziet ze niet, je mist ze misschien, en de eenzaamheid is niet meteen opgelost,
maar je bent niet gek. Je bent niet de enige.
Vertrouw me maar, ik zorg daar wel voor.
Mooi he? God zoekt hem op.
Geeft hem nieuwe krachten en moedigt hem aan.
En ook aan ons, als we eten en drinken.

Maar hij zorgt ook dat Elia niet in de slachtofferrol blijft zitten. Elia krijgt namelijk een nieuwe opdracht.
Het zijn opdrachten waar voor Elia ook troost in zit.
Hij moet 3 mensen gaan zalven.
Twee mannen stelt hij aan tot koning:
Hazaël, koning van Aram, dat is eigenlijk een vijand.
En Jehu, dat is een nieuwe koning van Israël.
Het is alsof God zegt: de politieke machten, zowel voor als tegen,
ik zet alle wereldleiders naar m’n hand.
Je bent niet alleen, ik heb de regie.

En het mooiste is misschien wel,
je hoeft het ook niet alleen te doen:
Ga ook Elisa zalven. Ik geef je een opvolger.
Je bent moe van je leven, van je werk,
maar je levenswerk zal niet voor niets zijn,
iemand neemt het familiebedrijf over.

Want ik ben de vader die voor je zorgt.
En Zoonlief neemt alles wat jij niet dragen kan van je aan.
Sta op, neem, eet. Vertrouw me maar, gedenk en geloof.
Als je geloofsleven doods voelt, en je het niet meer ziet zitten,
kijk naar Jezus: sta op, en eet.
De reis is lang. Maar ik weet de weg, de waarheid, en het leven.
Amen